نفقه در لغت به معنای خرج هرروزه و هزینه آمده است. به تعبیر دقیق تر نفقه، انفاق و کمک از باب نیکوکاری است که در برخی موارد همچون نفقه زوجه الزام آور میشود. نفقه زوجه مطابق ماده ۱۱۰۷ قانون مدنی عبارت از همه نیازهای متعارف و متناسب با وضعیت زن از قبیل مسکن، البسه، غذا، اثاث منزل و هزینه های درمانی و بهداشتی و خادم در صورت عادت یا احتیاج به واسطه نقصان یا مرض می باشد که به تصریح ماده ۱۱۰۲ قانون مدنی به مجرد وقوع نکاح دائم به شرط تمکین از ناحیه زوجه بر ذمه زوج مستقر می گردد. نکته مهم آن است که برخلاف تصور عموم مردم که معتقدند پس از وقوع عقد نکاح و پیش از آنکه زوجین در یک منزل سکونت گزینند باز هم نفقه خانم (اعم از باکره یا غیره) بر عهده پدرش می باشد، اما پدر هیچگونه مسئولیتی در پرداخت نداشته و از آنجا که پس از ازدواج حقوق و تکالیف زوجین در برابر یکدیگر قرار میگیرد پرداخت نفقه بر عهده مرد می باشد. همانطور که ذکر گردید، زن در عقد موقت یا دوران نامزدی مستحق دریافت نفقه نمی باشد و این امر به عقد نکاح دائم آن هم به شرط وجود تمکین از ناحیه زوجه اختصاص دارد. در صورتی که زن بدون داشتن عذر موجه نظیر مصادیق عسر و حرج، حق حبس و غیره از تمکین عام و خاص با شوهرش امتناع ورزد ناشزه تلقی گردیده و با عواقب حقوقی عدم تمکین (نشوز) روبرو می گردد. مستفاد از ماده ۱۱۰۸ قانون مدنی اگر زنی بدون وجود دلایل مشروع نسبت به تمکین عام یا خاص ممانعت ورزد به طور مثال هنگامی که زوجین در یک منزل سکونت دارند علی رغم زندگی مشترک زن بی آنکه دلیل محکمه پسندی داشته باشد از انجام تکالیف خود خودداری ورزد یا آنکه منزل مشترک را بدون اجازه شوهر و یا بدون دلیل مشروع ترک نماید حق نفقه نسبت به وی ساقط می شود. اما به محض تمکین مجدد حق دریافت نفقه به وی بازمی‌گردد و شوهر موظف به پرداخت خواهد بود. همانگونه که بیان شد زن در صورت وقوع عقد دائم به شرط انجام تکالیف زناشویی خود بی آنکه ناشزه تلقی گردد، مستحق دریافت نفقه می باشد که میزان آن حسب شرایط زندگی وی بر اساس نظریه کارشناس تعیین می گردد.
دیدگاه